Έξι χρόνια συμπληρώνονται σήμερα, 23 Ιουλίου, από τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι.
Η δίκη των κατηγορουμένων στο Εφετείο ξεκίνησε πριν από λίγες εβδομάδες, μετά τις αντιδράσεις που προκλήθηκαν για την πρωτόδικη απόφαση με την οποία απαλλάσσονταν 15 από τους συνολικά 21 κατηγορουμένους, ενώ στους καταδικασθέντες αναγνωρίστηκαν ελαφρυντικά και τους επιβλήθηκε εξαγοράσιμη ποινή.
Στην πυρκαγιά στο Μάτι έχασαν τη ζωή τους 104 συνάνθρωποί μας. Κάποιοι πνίγηκαν βουτώντας στη θάλασσα για να ξεφύγουν από τη φωτιά, άλλοι εντοπίστηκαν απανθρακωμένοι, ενώ κάποιοι κατέληξαν μετά από μάχη που έδωσαν με τα εγκαύματα στο νοσοκομείο.
Σαν σήμερα, 23 Ιουλίου 2018, η φονική πυρκαγιά στο Μάτι – Το χρονικό
Στις 23 Ιουλίου 2018, δύο μεγάλες πυρκαγιές ξέσπασαν στην Αττική, η πρώτη στην Κινέτα και η δεύτερη κοντά στο Νταού Πεντέλης. Η δεύτερη πυρκαγιά επεκτάθηκε ραγδαία και πέρασε μέσα από τους οικισμούς Νέος Βουτζάς και Μάτι, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 104 άνθρωποι και να τραυματιστούν δεκάδες άλλοι. Από τις δύο πυρκαγιές καταστράφηκαν ολοσχερώς ή έπαθαν ζημιές χιλιάδες σπίτια, ενώ κάηκαν και δεκάδες χιλιάδες στρέμματα δάσους. Μάλιστα η καταστροφική πυρκαγιά που κατέληξε στο Μάτι είναι η φονικότερη δασική και αστική πυρκαγιά στην ιστορία του νεότερου και σύγχρονου ελληνικού κράτους και του 21ου αιώνα, ενώ θεωρείται η δεύτερη φονικότερη του 21ου αιώνα παγκοσμίως μετά τις πυρκαγιές στην Αυστραλία στις 7 Φεβρουαρίου 2009 που είχαν σκοτώσει 173 άτομα.
Η πυρκαγιά στην Κινέτα φέρεται να ξεκίνησε από καλώδια σε κολώνα της ΔΕΗ, ενώ την πυρκαγιά στο Μάτι φέρεται να προκάλεσε ένας 65χρονος που έβαλε φωτιά για να κάψει κλαδιά. Εναντίον του, η Εισαγγελία Αθήνας άσκησε ποινική δίωξη, τον Μάρτιο του 2019, για εμπρησμό από αμέλεια, ανθρωποκτονία από αμέλεια κατά συρροή και σωματική βλάβη κατά συρροή, ενώ για το δεύτερο και τρίτο αδίκημα ασκήθηκε ποινική δίωξη και κατά άλλων 19 ατόμων, μεταξύ των οποίων είναι ο τότε αρχηγός και ο τότε υπαρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος, ο τότε Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας, η Περιφερειάρχης Αττικής και δήμαρχοι της περιοχής.
Η φωτιά ξέσπασε στις 16:41 το απόγευμα κοντά στο Νταού στην Πεντέλη, βόρεια της κεντρικής πλατείας του χωριού. Στην αρχή η πυρκαγιά κατευθυνόταν με φυσιολογικούς ρυθμούς προς την περιοχή του Διονύσου, καίγοντας χαμηλή βλάστηση, με αποτέλεσμα να μην προβλεφθεί ο τεράστιος κίνδυνος που επερχόταν, αλλά γύρω στις 17:10 με 17:30 ο άνεμος ισχυροποιήθηκε απότομα και άλλαξε κατεύθυνση προς τα ανατολικά, με αποτέλεσμα η πυρκαγιά να βγει γρήγορα εκτός ελέγχου, ενώ παράλληλα εκτός ελέγχου είχε βγει τότε και η πυρκαγιά στη Κινέτα. Η φωτιά στην Πεντέλη εξαπλώθηκε με απίστευτα ταχείς ρυθμούς λόγω της ασυνήθιστα ακραίας ταχύτητας των ανέμων, καθώς οι ριπές ανέμου στο βουνό έφτασαν ως και τα 124 χιλιόμετρα την ώρα (12 Μποφόρ, ο μέγιστος βαθμός στην κλίμακα), σε συνδυασμό και με υψηλές θερμοκρασίες, κοντά στους 40 °C (πριν την εκδήλωση της πυρκαγιάς, η θερμοκρασία στον σταθμό της Ραφήνας έφτασε στους 39 °C, που ήταν η μέγιστη τιμή για όλο το καλοκαίρι του 2018 σε όλη την Αττική, ενώ η σχετική υγρασία ήταν μόλις στο 19%). Καθοριστικό ρόλο στην ενίσχυση του ανέμου έπαιξε η τοπογραφία και το μικροκλίμα της περιοχής, τα οποία ευθύνονταν για τη δημιουργία ισχυρών καταβατικών ανέμων κατά μήκος του παραλιακού μετώπου από τη Ραφήνα μέχρι τη Νέα Μάκρη. Ως αποτέλεσμα, η πυρκαγιά κατέκαψε τη βόρεια πλευρά του χωριού του Νταού και κινήθηκε δια μέσου της Ιεράς Μονής Παντοκράτορος, προς την ευρύτερη περιοχή της Ραφήνας, στους οικισμούς Νέος Βουτζάς αρχικά και Κόκκινο Λιμανάκι και Μάτι μετέπειτα, μέσα σε λίγα λεπτά. Γύρω στις 18:15 η φωτιά έφτασε στη θάλασσα.
Λόγω της γρήγορης εξάπλωσης, πολλοί κάτοικοι και παραθεριστές δεν πρόλαβαν να αντιδράσουν και είτε εγκλωβίστηκαν και κάηκαν στα σπίτια τους είτε έχασαν τη ζωή τους προσπαθώντας να διαφύγουν πεζοί ή με τα αυτοκίνητά τους, καθώς παγιδεύτηκαν λόγω του μποτιλιαρίσματος που προκλήθηκε στους στενούς δρόμους που ήταν αδύνατον να αντέξουν τόση κίνηση. Σε ένα οικόπεδο δίπλα στη θάλασσα βρέθηκαν 26 νεκροί, οι οποίοι δεν μπόρεσαν να βρουν την έξοδο για τη θάλασσα και εγκλωβίστηκαν εκεί. Επίσης, υπήρξαν 9 άνθρωποι που πνίγηκαν στην θάλασσα στην προσπάθειά τους να γλυτώσουν από την πύρινη λαίλαπα, ενώ μία 13χρονη σκοτώθηκε πέφτοντας σε παραλιακό γκρεμό 10 μέτρων ενώ έτρεχε για να ξεφύγει από τη φωτιά.
Στο Νταού όπου και ήταν το σημείο μηδέν, η πυρκαγιά αντιμετωπίστηκε εύκολα, με συνέπεια οι υλικές ζημιές να είναι περιορισμένες. Ειδικότερα καταστράφηκε ένα σπίτι και υπέστησαν υλικές ζημιές άλλα τέσσερα. Οι παιδικές κατασκηνώσεις στον Άγιο Ανδρέα εκκενώθηκαν για προληπτικούς λόγους αρκετή ώρα πριν φτάσει η φωτιά, με αποτέλεσμα εκατοντάδες μαθητές να αποφύγουν τον κίνδυνο. Παρόμοια εκκένωση πραγματοποιήθηκε στα παραθεριστικά θέρετρα της Πολεμικής Αεροπορίας στο Ζούμπερι και του Στρατού Ξηράς στον Άγιο Ανδρέα. Σκάφη του Λιμενικού, του Πολεμικού Ναυτικού και πλοία της γραμμής, ανέλαβαν μετά από μεγάλη καθυστέρηση και ολιγωρία στο συντονισμό τους, να περισυλλέξουν όσους ανθρώπους αναζήτησαν σωτηρία στη θάλασσα, ενώ ψαράδες και ιδιωτικά σκάφη κινήθηκαν πιο γρήγορα. Κατά τη διάρκεια της εκκένωσης 45 ατόμων από ένα ξενοδοχείο στο Μάτι εκ θαλάσσης, ένα από τα πλοία που συμμετείχε στη διάσωση βυθίστηκε, με αποτέλεσμα και οι 10 επιβάτες εκ των οποίων 2 Πολωνοί τουρίστες να πνιγούν.
Το νεότερο θύμα ήταν 6 μηνών και το γηραιότερο 93 χρονών.
Συγκλονίζουν οι μαρτυρίες επιζώντων και συγγενών θυμάτων
Ο Αρ. Γραικιώτης έχασε τη σύντροφό του Στέλλα στις φλόγες. Βρίσκονταν στο Κόκκινο Λιμανάκι και με τη μηχανή τους αποφάσισαν να ανεβούν ψηλά στο βουνό απ’ όπου φαινόταν καπνός. Ανησύχησαν αλλά θεώρησαν ότι η φωτιά έχει άλλη κατεύθυνση και επέστρεψαν προς το Μάτι στο σπίτι φίλων τους. «Όπως πηγαίναμε προς τα εκεί ο καπνός αυξανόταν και είχε αλλάξει φορά. Φτάσαμε στο σπίτι, κατεβήκαμε στην παραλία και βλέπαμε καπνό μαζί με φλόγες, ήταν ένα απίστευτο πράγμα, είχε ανάψει μεγάλη φωτιά. Επειδή ανησύχησα της είπα ότι θα πάρω τη μηχανή να ελέγξω τι γίνεται. Ανέβηκα 500 μέτρα στην εκκλησία του Ματιού. Είχε πιάσει φωτιά ένα οικόπεδο, διάσπαρτες φλόγες. Εκεί φοβήθηκα και την πήρα τηλέφωνο. Της λέω “βγες στην Ποσειδώνος να σε πάρω να πάμε στο σπίτι να πάρουμε 2-3 πράγματα να φύγουμε”».
Στη συνέχεια το ζευγάρι πήγε στο σπίτι του στο Κόκκινο Λιμανάκι και πήραν κάποια πράγματα πρόχειρα. Χωρίστηκαν, εκείνος πήρε τη μηχανή του και η σύντροφός του μπήκε στο αυτοκίνητο. «Η μηχανή μου ήταν προς Ραφήνα, το αμάξι της Στέλλας ήταν παρκαρισμένο προς τη Νέα Μάκρη. Πήρα τη μηχανή και πήγα προς το κόκκινο λιμανάκι που είχαμε δώσει ραντεβού. Η Στέλλα έκανε μια διαδρομή για να βγει στη λεωφόρο Δημοκρατίας για να βγει στο Κόκκινο Λιμανάκι. Εγώ πηγαίνοντας με τη μηχανή συνάντησα τον φίλο μου τον Παναγιώτη, του λέω “πού πας; Φύγε!”. Δεν με άκουσε, μπήκε στο σπίτι. Πήγα στο Κόκκινο Λιμανάκι και περίμενα τη Στέλλα. Την παίρνω τηλέφωνο εφτά παρά δυο λεπτά το απόγευμα. Μου απάντησε ότι άφησε το αμάξι. Ότι έχει φοβερή φωτιά. Την έπαιρνα, καλούσε αλλά δε μου απάντησε. Έκανα 3-4 κλήσεις. Σκέφτηκα ότι θα έτρεχε και δεν μπορούσε να απαντήσει. Καθώς ήμουν στο Κόκκινο Λιμανάκι είδα 2-3 δέντρα να φουντώνουν. Τα αυτοκίνητα είχαν μπλοκάρει. Φτάνοντας στη Δημοκρατίας και Παύλου Μελά τρελάθηκα, γιατί έστω κι ένας αστυνομικός να υπήρχε εκείνη την ώρα να μην αφήνει τα αμάξια να μπαίνουν προς το Μάτι… Θα είχαν φύγει όλα τα αυτοκίνητα και δεν θα καιγόταν κόσμος… Πήγα με τα πόδια στην παραλία με σκόνη να φτάσω από τα βράχια ή κολυμπώντας μη βρω το σημείο που κατέβηκε η Στέλλα. Ανεβαίνοντας στα βράχια με αέρα, λάβα και φωτιά έφτασα. Κρυβόμουν στις σπηλιές να μη με κάψει η φωτιά. Φτάνω στο Μπλε Λιμανάκι. Ακούω μια κόρνα και ήταν ένα φουσκωτό. Μου λένε να έρθουν να με διασώσουν. Ανέβηκα στο φουσκωτό και συνεχίσαμε προς Κυανή Ακτή».
Συγκλονιστική ήταν η περιγραφή του κ. Γραικιώτη, όταν είπε στο δικαστήριο ότι μαζί με άλλους συνέλεξαν το άψυχο κορμάκι της μικρής Εβίτας Φύτρου, της κόρης της Βαρβάρας Βουκάκη, που έχασε τον σύζυγο και τα δυο της παιδιά στη φωτιά. «Πηγαίνοντας σε κάποια βράχια μας φώναξαν κάποιοι άνθρωποι και πήγαμε προς τα εκεί. Ο ένας ήταν καμένος δεν ήξερα που να τον πιάσω να μην πονάει. Ξαναγυρίσαμε στη Ραφήνα. Πήγαμε να επιστρέψουμε και ο λιμενικός που βρισκόταν στο φουσκωτό δέχτηκε κλήση να πάμε σε μια παραλία γιατί υπήρχε άνθρωπος που είχε πεθάνει. Ήταν το κοριτσάκι που είχε πέσει από τα βράχια. Πήγαμε εκεί, εγώ δεν άντεξα να βγω. Παραλάβαμε το κοριτσάκι. Το βάλαμε στο φουσκωτό. Πήγαμε στη Ραφήνα. Εγώ ρωτούσα αν είχε δει κανείς τη Στέλλα. Είχαν περάσει 2 με 2,5 ώρες…» ανέφερε στην κατάθεσή του στη δίκη για τη φωτιά στο Μάτι. Όπως είπε, η αγαπημένη του Στέλλα είχε χαθεί στο «οικόπεδο της φρίκης» με τους 26 νεκρούς, το κτήμα Φράγκου. Όμως ο μάρτυρας μετά από πέντε ημέρες πληροφορήθηκε τα τραγικά νέα.
«Κατά τις 06.30 το πρωί πήρα τη μηχανή με την κουμπάρα της Στέλλας και πήγαμε στο σπίτι. Είχε καταστραφεί τελείως. Κατεβήκαμε με τα πόδια τη διαδρομή που θα έκανε η Στέλλα. Εκεί σε ένα οικόπεδο εντοπίσαμε το αμάξι που δεν είχε πάθει τίποτα γιατί ήταν καθαρό το οικόπεδο, δεν υπήρχε τίποτα. Φτάσαμε στην Κυανή Ακτή και προτού να φτάσουμε στην πίσω πλευρά της ταβέρνας. Παραλίγο να πατήσω απανθρακωμένο ένα πτώμα. Φωνάζω κάποιους του Ερυθρού Σταυρού. Έφυγα και έφτασα έξω από το σπίτι του Φράγκου. Η πόρτα ανοιχτή αλλά δε μπήκαμε μέσα, δεν μπορούσα να φανταστώ…Έψαχνα πολλές μέρες μαζί με τις κόρες και την αδελφή της Στέλλας… Δεν υπήρχε από πουθενά βοήθεια. Δεν ειδοποιήθηκε ο κόσμος. Υπήρχε χρόνος να ενημερώσουν. Ο καθένας έκανε ότι μπορούσε…»,
Στο δικαστήριο κατέθεσαν και οι κόρες της Στέλλας. Η Παναγιώτα Νικολάου μίλησε τελευταία φορά με τη μητέρα της γύρω στις 17.20. «Την άκουγα ήρεμη, όχι φοβισμένη. Τους είπα να φύγουν». «”Θα φύγουμε, φοβάμαι τη φωτιά, δε θέλω να καώ”, μου απάντησε. Δεν της ξαναμίλησα έκτοτε…» κατέθεσε εμφανώς ταραγμένη. Και συνέχισε, περιγράφοντας πώς αναζητούσαν τη μητέρα της. «Καταλήξαμε στο λιμεναρχείο περίμενε τος βάρκες μέχρι το πρωί. Δεν τη βρήκαμε. Αρχίσαμε να παίρνουμε νοσοκομεία. Τη δηλώσαμε αγνοούμενη. Την Τετάρτη έδωσε dna η αδελφή μου. Το Σάββατο μας τηλεφώνησαν από το Γουδί και μας είπαν ότι ταυτοποιήθηκε το dna της αδελφής μου με ένα πτώμα που βρέθηκε στο κτήμα Φράγκου…».
«Ο αρχηγός δεν συντόνιζε – Καθένας πήγαινε όπου ήθελε»
Ο απόστρατος αντιστράτηγος της Πυροσβεστικής, Ανδριανός Γκουρμπάτσης, ήταν από τα πρόσωπα που κατέθεσαν στη δίκη για τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι και υποστήριξε ότι «και να διατασσόταν οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση των κατοίκων, δεν θα υλοποιούνταν, καθώς δεν ήταν οργανωμένοι, ούτε η περιφέρεια ούτε οι δήμοι». Ο κ. Γκουρμπάτσης, πραγματογνώμονας εγκλημάτων εμπρησμού, που διορίστηκε ως τεχνικός σύμβουλος οικογενειών θυμάτων, βρέθηκε ενώπιον των δικαστών του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου για να καταθέσει για τα στοιχεία που περιλαμβάνει στην τεχνική έκθεση που συνέταξε σχετικά με τη φωτιά της 23ης Ιουλίου 2018 που εξελίχθηκε σε εκατόμβη νεκρών.
Απαντώντας στις ερωτήσεις του εισαγγελέα Έδρας, Παναγιώτη Μανιάτη, ο μάρτυρας αφού διευκρίνισε πως για την απομάκρυνση πολιτών δεν ήταν απαραίτητη η εισήγηση της Πυροσβεστικής, συνέχισε λέγοντας πως και να λαμβάνονταν έγκαιρα, δηλαδή μέχρι τις 17.30, απόφαση, δεν θα μπορούσε να υλοποιηθεί, καθώς η Αυτοδιοίκηση δεν ήταν κατάλληλα προετοιμασμένη όπως θα όφειλε.
Εισαγγελέας: Εσείς λέτε πάντως ότι ακόμα και να διατασσόταν δεν θα υλοποιούνταν;
Μάρτυρας: Ναι, οι δήμοι και η περιφέρεια δεν είχαν οργανωθεί όπως έλεγε ο νόμος.
Εισαγγελέας: Λέτε δηλαδή πως δεν υπήρχαν μνημόνια ενεργειών και πως η μη εισήγηση από την Πυροσβεστική λειτούργησε ως άλλοθι;
Μάρτυρας: Δεν έγινε η απομάκρυνση διότι φοβήθηκαν πως εάν διατασσόταν, θα υπήρχαν περισσότερα θύματα. Δεν υπήρχε πρόβλεψη για το πώς θα απομακρυνθεί ο κόσμος, που θα συγκεντρωθεί κλπ και προτίμησαν να μην γίνει απομάκρυνση.
Αναφερόμενος στη διαχείριση της φωτιάς από την Πυροσβεστική, ο μάρτυρας τόνισε πως η αδράνεια των αρμοδίων αξιωματικών να ενεργοποιήσουν τα εναέρια μέσα έπαιξε καθοριστικό ρόλο και «κόστισε» στο τραγικό αποτέλεσμα. «Έπρεπε να δράσουν τα εναέρια. Εκεί είναι το καθοριστικό. Εκεί έπρεπε να αναχαιτιστεί η φωτιά» είπε ο απόστρατος αξιωματικός, που συνέχισε λέγοντας ότι «ανεξάρτητα εάν έγινε η εισήγηση (για απομάκρυνση) ή όχι, η Πυροσβεστική έπρεπε να ενεργήσει με πολλά οχήματα για τη διάσωση των ανθρώπων. Ήξεραν πως η κατεύθυνση του ανέμου ήταν δυτική. Όφειλε ο μηχανισμός να είναι προετοιμασμένος να σώσει κόσμο» τόνισε ο μάρτυρας.
Κατά τον τεχνικό σύμβουλο των θυμάτων, από την προηγούμενη ημέρα, που ήταν γνωστό πως ο κίνδυνος για πυρκαγιά ήταν αυξημένος, δεν ελήφθησαν τα απαραίτητα μέτρα για αυξημένη εναέρια επιτήρηση και για γενική επιφυλακή. «Μερική επιφυλακή ίσον τίποτα! Έπρεπε να γίνει γενική επιφυλακή. Να έρθει κόσμος να στελεχώσει οχήματα. Εδώ κινητοποιήθηκαν μόνο 33 υδροφόρα. Είχαμε αυτοκίνητα και δεν είχαμε κόσμο να τα επανδρώσει. Ο κ. Φωστιέρης (διοικητής ΕΣΚΕ) μπορούσε από το στάδιο επιφυλακής 2 να το πάει στο 3. Στη γενική επιφυλακή σε περίπου μία ώρα φτάνει το προσωπικό. Όταν την διατάζεις 17:30 μέχρι να φτάσουν στις θέσεις τους.. πάει ο κόσμος κάηκε! Ο αρχηγός και υπαρχηγός μπορούν να διατάξουν γενική επιφυλακή. Για την Αττική και ο περιφερειάρχης μπορούσε να διατάξει» τόνισε ο μάρτυρας.
Αναφερόμενος στον διοικητή του ΕΣΚΕ τόνισε πως με τις επιλογές του, παρά την επικινδυνότητα της ημέρας, δεν βρισκόταν επαρκές προσωπικό στη θέση του. «Για αυτό κάποια στιγμή έχασαν την ψυχραιμία τους και έβριζαν τον κόσμο» ανέφερε ο μάρτυρας. Είπε επίσης πως «ήταν ατελέσφορη η προσπάθεια που έγινε με το αεροσκάφος αερολέσχης για εναέρια επιτήρηση, που δεν αντιλήφθηκε τη φωτιά. Εάν σηκωνόταν, όπως γινόταν παλιότερα, δύο καναντέρ, ένα στο νότιο και ένα στον βόρειο τομέα, δεν θα συνέβαινε αυτό. Εάν εφαρμοζόταν αυτό το σύστημα, θα έβλεπαν τις φωτιές αμέσως».
Ο κ. Γκουρμπάτσης επισήμανε μάλιστα πως εκείνη την ημέρα «και τα πέντε αεροσκάφη Πυροσβεστικής ήταν διαθέσιμα για εναέρια επιτήρηση» ενώ ανέφερε πως την προηγούμενη ημέρα και ενώ υπήρχε η γνώση για αυξημένο κίνδυνο πυρκαγιάς μεγέθους 4, αεροσκάφος της Πυροσβεστικής χρησιμοποιήθηκε για αεροκομιδή, κάτι που δεν είναι στα καθήκοντα του Σώματος. Σε ερώτηση του εισαγγελέα ποιος έχει την τελική ευθύνη για τις αποφάσεις που λαμβάνονται, ο αντιστράτηγος είπε: «Ο αρχηγός προΐσταται όλων. Ο αρχηγός βοηθάται από τους υπαρχηγούς». Όπως ανέφερε ο μάρτυρας, εκείνη την ημέρα στο ΕΣΚΕ βρισκόταν η φυσική και η πολιτική ηγεσία του Πυροσβεστικού Σώματος και συνέχισε λέγοντας για τον τότε υπουργό Νίκο Τόσκα: «Οι πολιτικοί πηγαίνουν εκεί από ενδιαφέρον… για να ενημερώνονται, όμως δεν παρεμβαίνουν επιχειρησιακά. Στην αυτήν την περίπτωση ωστόσο υπάρχουν επικοινωνίες, όπως για παράδειγμα του διοικητή του ΕΣΚΕ, ο οποίος ακούγεται να λέει για τα εναέρια μέσα “θα μιλήσω με τον υπουργό”. Θεωρώ ότι ο κ. Τόσκας παρενέβαινε επιχειρησιακά».
Ερωτηθείς από τον εισαγγελέα για τη φωτιά που είχε ξεσπάσει λίγο νωρίτερα εκείνη την ημέρα στην Ελευσίνα στις εγκαταστάσεις της motor oil, ο κ. Γκουρμπάτσης είπε πως διατέθηκε, με εκτροπή, εναέριο, ενώ πλέον η φωτιά «ήταν έρπουσα», μετά από συνδρομή που ζητήθηκε από την επιχείρηση.
Εισαγγελέας: Με αυτά τα επιχειρησιακά δεδομένα που λέτε ήταν δικαιολογημένη η εκτροπή του εναέριου μέσου αντί για Ανατολική Αττική προς Motor Oil;
Μάρτυρας: Σε καμία περίπτωση! Πρώτο μέλημα του πυροσβέστη είναι να σώζει ανθρώπινες ζωές και όχι δομές.
Εισαγγελέας: Η φωτιά ήταν εκτός διυλιστηρίων;
Μάρτυρας: Ακριβώς.
Όσον αφορά την παντελή έλλειψη ενημέρωσης των κατοίκων για τον κίνδυνο που πλησίαζε το Μάτι, καθώς τότε το «112» δεν λειτουργούσε όπως σήμερα, ο μάρτυρας εξέφρασε την πεποίθηση του ότι «το ελάχιστο που μπορούσαν να κάνουν ήταν να ενημερώσουν τους πολίτες. Το ελικόπτερο της Πυροσβεστικής έχει μεγαφωνικό. Το ελικόπτερο της Αστυνομίας έχει επίσης μεγαφωνικό σύστημα πιο ενισχυμένο από το δικό μας. Μάλιστα, τότε, είχε κάνει και δηλώσεις ο κ. Τόσκας πως τα επιχειρησιακά μέσα της Αστυνομίας εντάσσονται στον σχεδιασμό του ΠΣ. Αυτές τις δηλώσεις τις έκανε στην άσκηση δια πυρός, του Πυροσβεστικού Σώματος που γίνεται κάθε Μάιο». Στο σκέλος των ενεργειών που έγιναν για τη διάσωση πολιτών, ο μάρτυρας τόνισε πως οι διαδικασίες ξεκίνησαν μετά τις 10 το βράδυ και ενώ πλέον υπήρχαν ήδη νεκροί.
Συνήγορος προς Υποστήριξη της Κατηγορίας: Υπάρχει κατάθεση στη δικογραφία που λέει επί λέξει, «ευτυχώς που δεν μπήκαν οι πυροσβέστες στο Μάτι διότι θα είχαν καεί κι αυτοί». Τι λέτε για αυτό;
Μάρτυρας: Εμείς μιλάμε εκ του αποτελέσματος. Οι πυροσβέστες να μπουν στο Μάτι όταν έχει κατέβει η φωτιά δεν νομίζω ότι θα έκαναν και τίποτα. Θα έπρεπε να έχουν γίνει ενέργειες από πριν. Το δελτίο της Πυροσβεστικής λέει πως σώθηκαν 40 άτομα, χωρίς στοιχεία και άλλο τίποτα. Εκτός εάν έβαζαν μέσα στο όχημα στη λεωφόρο Μαραθώνος όποιον έβλεπαν…
Δίκη για τη φωτιά στο Μάτι – Αντιδράσεις για την πρωτόδικη απόφαση
Σύμφωνα με την απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου, που προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις στην κοινωνία και την πολιτική, ένοχοι, πλην του κατοίκου, κρίθηκαν οι τότε επικεφαλής του ΠΣ, Σωτήρης Τερζούδης, Βασίλης Ματθαιόπουλος, Ιωάννης Φωστιέρης, Νίκος Παναγιωτόπουλος και Χαράλαμπος Χιόνης, στους οποίους η τελική εκτιτέα ποινή ορίστηκε στα πέντε έτη που μετατράπηκαν σε χρηματική ποινή.
Ομόφωνα αθώοι κρίθηκαν τα στελέχη της Πυροσβεστικής, Χρήστος Γκολφίνος, Φίλιππος Παντελεάκος, Δαμιανός Παπαδόπουλος, Χρήστος Λάμπρης, Χρήστος Δροσόπουλος, Γεώργιος Πορτοζούδης και Στέφανος Κολοκούρης και ο τότε αξιωματικός στα εναέρια μέσα της ΕΛΑΣ Χαράλαμπος Συρογιάννης. Επίσης, ο τότε γγ Πολιτικής Προστασίας, Ιωάννης Καπάκης, η τότε περιφερειάρχης Αττικής, Ρένα Δούρου και οι τότε δήμαρχοι Μαραθώνα, Ηλίας Ψινάκης και Πεντέλης, Δημήτριος-Στέργιος Καψάλης.
Η δίκη στο Εφετείο ξεκίνησε στις 8 Ιουλίου 2024, μετά την έφεση που ασκήθηκε από τον εισαγγελέα εφετών Σπ. Παππά για την απόφαση του πρώτου βαθμού, που προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων. Η εκδίκαση της δίκης ενώπιον του Τριμελούς Εφετείου Πλημμελημάτων προσδιορίστηκε ταχύτατα, καθώς πάνω από τη δικογραφία για τη μεγαλύτερη τραγωδία που έπληξε τη χώρα το 2018 επικρέμεται ο κίνδυνος παραγραφής ενδεχόμενων ποινικών ευθυνών, αφού η υπόθεση πρέπει να έχει κριθεί αμετάκλητα, δηλαδή και από τον Άρειο Πάγο, έως το 2026. Η έφεση που ασκήθηκε από την Εισαγγελία δεν αφορά τον 21ο κατηγορούμενο στην υπόθεση, κάτοικο στο Νταού Πεντέλης, που καταδικάστηκε σε φυλάκιση τριών ετών για την πρόκληση της φωτιάς, ο οποίος έχει ασκήσει έφεση και θα δικαστεί με ζητούμενο τη μείωση της ποινής του. Το δευτεροβάθμιο δικαστήριο θα κρίνει εξαρχής την υπόθεση της φονικής πυρκαγιάς που άφησε πίσω της εκατόμβη νεκρών πολυτραυματίες οι οποίοι ακόμη ταλαιπωρούνται και τεράστιες καταστροφές.
Οι εφέτες θα αξιολογήσουν εάν ορθώς το Τριμελές Πλημμελειοδικείο, μετά από διαδικασία σχεδόν 18 μηνών, προχώρησε στην αθώωση των 15 από τους 21 κατηγορούμενους, αν ορθώς αναγνώρισε ελαφρυντικά σε τέσσερα πρώην στελέχη της Πυροσβεστικής και τελικά αν ορθώς επέβαλε τις ποινές που επέλεξε στους καταδικασθέντες αξιωματικούς του ΠΣ.