Αγαπητή Μελίτα,
Η οικογένειά μου κι εγώ θα χαρούμε πολύ να σε υποδεχτούμε στο σπίτι μας και να μοιραστούμε τις ιστορίες μας. Θα σε περιμένουμε με ανοιχτή αγκαλιά. Στείλε μου δυο μέρες πριν ξεκινήσεις για να ετοιμάσω τα απαραίτητα!
Φιλικά, Σίλα
Η νεαρή Μελίτα έπειτα από πρόσκληση της Σίλα ταξιδεύει στον τόπο που γεννήθηκε η γιαγιά της, στο Αϊδίνιο της Τουρκίας. Η Μελίτα δίχως να γνωρίζει τι ακριβώς πρόκειται να βρει και να συναντήσει παρά έχοντας μόνο τις μνήμες και τις προσδοκίες της γιαγιάς Μέλη, ετοιμάζεται να αντικρύσει το παρελθόν της οικογένειάς της. Η ζεστή φιλοξενία της Σίλα και η γνωριμία με τη γιαγιά Αϊσέ απομακρύνουν κάθε φόβο και δισταγμό. Η στιγμή που περίμενε έφτασε και η φωνή της γιαγιάς Μέλη ξεχύνεται από το τάμπλετ στον χώρο, μεταφέροντας τις τρεις ακροάτριες πίσω στον χρόνο.
Η γιαγιά Μέλη αφηγείται με νοσταλγία την ήρεμη οικογενειακή ζωή και συνύπαρξη που είχαν με τους Τούρκους στο Αϊδίνιο. Θυμάται τις όμορφες στιγμές που περνούσε με τον παππού φροντίζοντας παρέα τον κήπο και με τη γιαγιά κεντώντας, τις βόλτες και τα παιχνίδια που σκαρφίζονταν με τη Διδώ, έχοντας πάντα μαζί της τη Μελέκ, τη πάνινη κούκλα που είχε ράψει η γιαγιά της. Όμως, η ήρεμη ζωή τους διακόπτεται απότομα, ο πόλεμος τους αναγκάζει να εγκαταλείψουν τον τόπο τους και να πάνε όσο πιο μακριά μπορούν, με τη Μέλη να χάνει μέσα σε όλο αυτόν τον αναβρασμό την αγαπημένη της κούκλα και να φτάνει στη νέα της πατρίδα χωρίς αυτή.
Η γιαγιά Μέλη ολοκληρώνει την αφήγησή της και «δίνει» τη θέση της στη γιαγιά Αϊσέ. Τώρα είναι η σειρά της Μελίτας να ακούσει τα όσα φυλούσε μέσα της όλα αυτά τα χρόνια. Η γιαγιά Αϊσέ διηγείται στη Μελίτα πως βρήκε η οικογένεια της το σπίτι ρημαγμένο μετά τον μεγάλο διωγμό και με πόση αγάπη προσπάθησαν όλοι τους να το ανακαινίσουν, το πως βρήκε τη Μελέκ μισοθαμμένη στον κήπο και έγινε αμέσως το αγαπημένο της παιχνίδι μέχρι που την αντικατέστησε με ένα νέο. Ώσπου, μερικά χρόνια αργότερα ανακαλύπτει ότι η μητέρα της φυλούσε τα αντικείμενα που είχε αφήσει βιαστικά πίσω της η οικογένεια της Μέλη και εξομολογείται στη Μελίτα τις κρυφές έρευνες που έκανε η μητέρα της και κατόπιν η ίδια για να τους εντοπίσει. Μέχρι που τους εντόπισε η Σίλα και οι δυο οικογένειες επιτέλους ενώθηκαν.
Η Μελέκ ένωσε δύο οικογένειες, δύο λαούς, δύο χώρες γειτονικές μα ξένες. Γεφύρωσε την απόσταση που στα μάτια των ανθρώπων φαντάζει τεράστια, αλλά τελικά δεν είναι και τόσο μεγάλη. Η Μελέκ δεν είναι απλά και μόνο μια πάνινη κούκλα που έραψε η γιαγιά μου όταν γεννήθηκα. Η Μελέκ είναι η ειρήνη, είναι η αγάπη, είναι το καλό.
Η Βάνα Μαυρίδου μέσα από το νέο της βιβλίο «Μελή και Μελέκ» μας μεταφέρει στην εποχή του μεγάλου διωγμού του ελληνισμού από τη Μικρασία. Βασιζόμενη σε οικογενειακές αφηγήσεις μας μεταφέρει λίγες στιγμές πριν τη Καταστροφή. Αφηγήτριές μας, η γιαγιά Μέλη και η γιαγιά Αϊσέ που βίωσαν με διαφορετικό τρόπο την εποχή του μεγάλου διωγμού και τις ξαφνικές αλλαγές στις ζωές τους, πως από τη μια στιγμή στην άλλη βρέθηκαν σε άγνωστο τόπο και πως μια κούκλα έμελλε να τις ενώσει. Η απλή και γεμάτη αναμνήσεις γραφή της Βάνας Μαυρίδου σε συνδυασμό με την ατμοσφαιρική εικονογράφηση της Ρένιας Μεταλληνού δίνουν μια αίσθηση νοσταλγίας και συγκίνησης στον μικρό αναγνώστη. Κλείνοντας, το παιδικό βιβλίο «Μέλη και Μελέκ» μπορεί ναι μεν να απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας άνω των 8 ετών αλλά δε παύει η ιστορία αυτή να μιλά στις καρδιές όσων κουβαλούν τις μνήμες της προσφυγιάς.
Το παιδικό βιβλίο της Βάνας Μαυρίδου «Μέλη και Μελέκ» σε εικονογράφηση της Ρένιας Μεταλληνού κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Διόπτρα.