Η καταγωγή της κοπέλας εξακολουθούσε να παραμένει μυστήριο. Μεγάλο πλεονέκτημα, γιατί ο,τι μένει στο σκοτάδι, τρέφει τον μύθο, και ο καθένας πλέον μπορούσε να ασποδώσει τη γέννηση της Ελένα σε κάποιον θρυλικό ή μυθιστορηματικό έρωτα – υποθέσεις που θα μπορούσαν να γίνουν αποδέκτες, και ενπάση περιπτώσει ήταν και ευπρόσδεκτες και από τις δυο πλευρές.
Ταξιδεύουμε στη Βραζιλία του 19ου αιώνα. Ο σύμβουλος Βάλε πεθαίνει και η διαθήκη του κρύβει μια συνταρακτική έκπληξη για την οικογένειά του. Η εν λόγω διαθήκη αναγνωρίζει την κρυφή κόρη του συμβούλου, Ελένα, ως νόμιμο μέλος της οικογένειας αλλά μαζί ως νόμιμη κληρονόμο του διεκδικώντας τη περιουσία που της αναλογεί.
Η οικογένεια, οι φιλοι και γνωστοί αντιμετωπίζουν με κάποια επιφύλαξη το νέο μέλος. Η Ελένα όμως με τον γοητευτικό και γλυκό της χαρακτήρα κερδίζει σταδιακά την εκτίμηση και την συμπάθεια των οικείων και ιδιαίτερα του ετεροθαλή αδελφού της, Εστάσιο.
Σας ζητάω μόνο να μου λέτε όλες σας τις εντυπώσεις σχετικά με το άτομο μου. Για κάποιες θα σας δικαιολογούμαι, για κάποιες άλλες θα αναγνωρίζω το δικό σας και θα διορθώνομαι. Πάνω απ’ όλα όμως, θα ήθελα να έχετε πάντα κατά νου την εξής αλήθεια: δεν είμαι παρά μια αγαθή ψυχή ριγμένη σε μια δίνη.
Ο Εστάσιο γοητεύεται από την Ελένα, αναπτύσσουν μια οικειότητα ανάμεσά τους που με τον καιρό γίνεται ένας ανείπωτος έρωτας, στον οποίο συγκρούεται η λογική με το συναίσθημα, τα κοινωνικά πρέπει με τις πραγματικές επιθυμίες των ηρώων, ώσπου φτάνει στην κατάληξη του.
Το μυθιστόρημα του Joaquim Maria Machado de Assis είναι ενα ρομαντικό δράμα ενω παράλληλα προσφέρει έντονα συναισθήματα στον αναγνώστη ταξιδεύοντας τον σε μια άλλη εποχή, στην αποικιακή Βραζιλία και συγκεκριμένα στο Ρίο Ντε Τζανέιρο όπου επικρατεί η δουλεία και η κοινωνική κριτική.Εν κατακλείδι, πρέπει να αναφέρουμε ότι η εξαιρετική επιμέλεια, σε συνδυασμό με τη προσεγμένη μετάφραση του Νίκου Πρατσίνη συνθέτουν μια άρτια έκδοση που μεταφέρεται για πρώτη φορά στα ελληνικά.
Το μυθιστόρημα “Ελένα” του Joaquim Maria Machado de Assis αποτελεί το τέταρτο κατά σειρά βιβλίο της σειράς Aldina των Εκδόσεων Gutenberg.