Είμαστε απ’ όλα. Οτιδήποτε θα το βρείτε. Από το χειρότερο μέχρι και το καλύτερο μπορούμε να κάνουμε σαν άνθρωποι. Είμαστε τσιγγάνοι. Η Μαρίνα Δανέζη το 2014 γύρισε ένα ντοκιμαντέρ για τους Ρομά, διεισδύοντας άφοβα και με σεβασμό στους καταυλισμούς της Αττικής, της Ηλείας και της Αργολίδας
Η καθημερινή επαφή μαζί τους έσπασε το φαινομενικό «άβατο» στον «απρόσιτο» κόσμο τους και οδήγησε σε μια κοινωνιολογική παρατήρηση με ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Από 31 Οκτωβρίου στις 21:00 έως τις 30 Ιανουαρίου 2024 το Onassis Channel στο YouΤube φιλοξενεί το ντοκιμαντέρ Sam Roma: Είμαστε τσιγγάνοι που αναδεικνύει με τρυφερότητα τις αλήθειες των Ρομά, που μας υποδέχονται με εγκαρδιότητα και φιλοξενία, ανοίγοντας διάπλατα τα τσαντίρια και τις καρδιές τους. Όπως αναφέρει η σκηνοθέτις που ρίχνει φως στις ζωές τους: «Τους αιφνιδιάσαμε. Αρχικά, ήταν όλοι πολύ καχύποπτοι – και δικαίως. Μέσα σε ελάχιστο χρόνο βρεθήκαμε κυριολεκτικά παντού. Σε καταυλισμούς, παράγκες άλλα και κανονικά σπιτικά. Ομολογώ υπήρξαν γενναιόδωροι.»
Ρομά. Ένας «μυστήριος λαός», που η ταυτότητά του χάνεται στα βάθη του χρόνου και στους μακρινούς τόπους της περιπλάνησης. Από την Ινδία και την Αίγυπτο μέχρι τη Σουηδία και την Αγγλία και από τα χρόνια του Μεγάλου Αλέξανδρου ως τα σήμερα, οι πλανόδιοι άρχοντες του δρόμου εμφανίζονται στον χάρτη της παγκόσμιας ανθρωπογεωγραφίας. Έκτοτε, ζουν στις παρυφές του περιθωρίου, στο μεταίχμιο της νομιμότητας και στο όριο της κοινωνικής αποδοχής.
Οι Έλληνες Ρομά αγαπούν τον χορό, το τραγούδι και τα πανηγύρια, ενώ στήνουν τα μεγαλύτερα γλέντια. Ερωτεύονται, «κλέβονται», παντρεύονται και δημιουργούν μεγάλες οικογένειες, τηρώντας ευλαβικά τα έθιμα της φυλής. Είναι δαιμόνιοι έμποροι και ικανοί αγρότες, ενώ οι γυναίκες κατέχουν άριστα τόσο την τέχνη του καφέ όσο και αυτή της χειρομαντείας. Η επιβίωση αποτελεί γι’ αυτούς μια καθημερινή πρόκληση και ένα στοίχημα που πρέπει πάση θυσία να κερδηθεί. Οι Ρομά είναι έξυπνοι και καταφερτζήδες δηλώνοντας με περηφάνια πως «όποιος μεγαλώνει στον δρόμο μαθαίνει περισσότερα από αυτόν που ξέρει γράμματα».
Το έλλειμμα της εκπαίδευσης ενεργοποιεί περισσότερο την ευστροφία της φυλής αλλά, όπως ισχυρίζονται, τους φέρνει και ένα βήμα πιο κοντά στην παραβατικότητα που επιτείνεται λόγω της ελληνικής οικονομικής κρίσης και της αδιαφορίας των Ελλήνων πολιτικών. Ωστόσο, παρά τα προβλήματα και τις όποιες αντιξοότητες, οι Έλληνες τσιγγάνοι παραμένουν περήφανοι διατηρώντας το φλογερό ταμπεραμέντο που διακρίνει τη φυλή τους.
Συντελεστές
Σκηνοθεσία: Μαρίνα Δανέζη
Παραγωγή: Νίκος Τριανταφυλλίδης
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Χρήστος Σαρρής
Μοντάζ: Γιώργος Ζαφείρης
Ηχοληψία: Κώστας Κουτελιδάκης, Γιάννης Αντύπας
Πρωτότυπη Μουσική: Κωστής Ζουλιάτης
Μιξάζ: Δημήτρης Μυγιάκης
Χρωματική Επεξεργασία: Κλαούντιο Μπολιβάρ
Με την υποστήριξη του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου της Αθήνας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Προβολές σε φεστιβάλ
Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Αθήνας «Νύχτες Πρεμιέρας», 2014
Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, 2015
Urban International Film Festival, Ιράν, 2015
Ρωσικό Φεστιβάλ Ανθρωπολογικού Κινηματογράφου, 2015
Balkan Film and Food Festival, Αλβανία, 2015
Διεθνές Φεστιβάλ Εθνογραφικού Κινηματογράφου, Σερβία, 2015
Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου, Αυστραλία, 2015
Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου Νέας Υόρκης, ΗΠΑ, 2015
Exground Filmfest, Γερμανία, 2015