Το βιβλίο του Νίκου Κισκήρα “Φουρτζοκρέμμυδα – πτυχιούχοι ενός αιώνα” υπάρχει σε δύο αντίτυπα στη Συλλογή Βιβλίων του Δήμου Πύλου – Νέστορος στο Δημαρχείο Πύλου.
ΜΙΑ ΠΛΟΥΣΙΑ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟ “ΦΡΟΥΤΖΟΚΡΕΜΜΥΔΑ”
Το έργο είναι αφιερωμένο στο Νικ. Κισκήρα του Παναγιώτη (1925 – 1948) και στις πρώτες σελίδες φιλοξενούνται σημειώματα από τους: μητροπολίτη Μεσσηνίας Χρυσόστομο, κοσμήτορα Τμήματος Ιστορίας – Αρχαιολογίας ΠΑΠΕΛ στην Καλαμάτα Νίκο Ζαχαριά, τ. περιφερειακό διευθυντή εκπαίδευσης Πάνο Πετρόπουλο. Ο ίδιος ο συγγραφέας σημειώνει πως το βιβλίο εκδόθηκε για να τιμήσει “τους γονείς που έζησαν στο χωριό και αγωνίστηκαν στα κτήματά τους στις δύσκολες και αντίξοες συνθήκες της εποχής τους, και οι οποίοι θυσίασαν την όποια εναπομείνασα άνεσή τους για να υπηρετήσουν ευσυνείδητα τις ανάγκες μιας κοινωνίας που βρισκόταν σε πορεία και εξέλιξη”.
Το πρώτο κεφάλαιο αναλύει την ιστορία των Δημοτικών Σχολείων Φουρτζή – Κρεμμυδίων, μέσα και από μαρτυρίες γερόντων. Ενα ιδιαίτερα συγκινητικό σημείο αφορά στο πώς έζησαν τα παιδιά της εποχής, το σκληρό πρόσωπο του πολέμου… “Οταν κηρύχτηκε ο πόλεμος, χτύπησε το κοινοτικό τηλέφωνο και ο δάσκαλός μας, πήγε στο κοινοτικό τηλεφωνείο. Γυρίζει στην τάξη και μας λέει: “Πόλεμος παιδιά, φυγέτε”. Κλάμα κακό… Τα παιδιά ρωτούσαν: “Θα ‘ρθουμε αύριο δάσκαλε σχολείο;” … Ο δάσκαλος είπε: “Αν χτυπήσει η καμπάνα”. Εκτοτε έκλεισε το σχολείο και άνοιξε πάλι το 1941-42. Οταν τελείωσε ο πόλεμος, μας πήραν τηλέφωνο ότι ο δάσκαλός μας ο Καρακούσης θα ερχόταν από τον στρατό. Τον είδαμε να έρχεται στο σχολείο με την στολή του. Στο σχολείο ήταν η Μαρί δασκάλα. Φωνές ,χαρά”…
Το δεύτερο κεφάλαιο είναι ένα αφιέρωμα στη δασκάλα, στη μνήμη της Υπατίας Τσόπελα. “H δασκάλα έφερε έτσι το Γιώργη στη γραμμή του, ωραίο το χρώμα, ωραίο το άρωμα, τα χέρια, η δασκάλα, τα σιωπηλά παιδιά στη γραμμή, ξαναπήρε τη θέση της έξω απ’ τη γραμμή, έβγαλε απ την τσέπη της κάτι σαν άσπρο, το ξεδίπλωσε ,το ζύγωσε στη μύτη της, το ‘βαλε πάλι βιαστικά στην τσέπη της και είπε με κοφτή φωνή: -Εμπρός μαρς! Ένα – δύο, εν – δυό, εν – δύο”…
Ακολουθεί αναφορά στις νοσταλγικές μνήμες από τη σχολική ζωή και τη σημασία της κοινωνικής αλληλεπίδρασης με τον συναισθηματικά νοήμονα εκπαιδευτικό. “Με άλλα λόγια, δεν αρκεί να είναι κάποιος “καλός μαθητής”, αλλά χρειάζεται να διαθέτει ένα οπλοστάσιο κατάλληλων κοινωνικών αλληλεπιδράσεων με σημαντικούς άλλους, το οποίο, αφενός θα του προσδώσει υψηλά επίπεδα ψυχικής ανθεκτικότητας, και, αφετέρου, θα του επιτρέψει να αντεπεξέλθει με επιτυχία στις δυσκολίες της ζωής. Υπό το φως αυτών των ευρημάτων, στις σχετικές έρευνες πάνω στην ψυχική ανθεκτικότητα και τους προστατευτικούς παράγοντες, στους «σημαντικούς άλλους» περιλαμβάνονται, όχι μόνο το άμεσο και έμμεσο οικογενειακό περιβάλλον, αλλά και το φιλικό και το σχολικό περιβάλλον”.
Το τελευταίο κεφάλαιο υπογράφει η Σοφία Κονδύλη PhD. Κοινωνικής – Γνωστικής Ψυχολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, ενώ για τα προηγούμενα, πηγή αποτελεσε η Εφημερίδα “Πρόοδος”.
Κατόπιν ο αναγνώστης βλέπει τις λίστες με τα ονόματα των εκπαιδευτικών που υπηρέτησαν στην περιοχή από το 1894 ως το 2007, καθώς και το ποιοι ήταν οι διευθυντές. Ακολουθεί η λίστα με τους πτυχιούχους, καταγόμενους από τα Φουρτζοκρέμμυδα και η επεξηγηματική αναφορά πως το ποσοστό αναλογίας επιστημόνων επί του γενικού πληθυσμού της κοινότητας φθάνει το 30% (χωρίς να περιλαμβάνονται οι σπουδάζοντες, οι φοιτητές). Για το λόγο αυτό το χωριό μπήκε στη λίστα των Ρεκόρ Γκίνες το 1999, με τους 273 επιστήμονες: γιατροί 50, οδοντίατροι 9, φαρμακοποιοί 13, μηχανικοί Πολυτεχνείων 37, καθηγητές 54, δάσκαλοι 28, απόφοιτοι Α.Σ.Ο.Ε.Ε., Νομικής Παντείου, κ.τ.λ. 54, Ευελπίδων και Ικάρων 6, υπομηχανικοί 15, νηπιαγωγοί και οικιακής οικονομίας 7. Σε επόμενες λίστες οι επιστήμονες αναφέρονται ανά οικογένεια και τόπο καταγωγής.
Η έρευνα ολοκληρώνεται από πλούσιο φωτογραφικό υλικό, από τους δασκάλους, τους μαθητές, τις γυμναστικές επιδείξεις, τις σχολικές γιορτές. Τέλος, το εξώφυλλο του βιβλίου φιλοτέχνησε ο Αθ. Ι. Βλάχος.