Ανοίγει ο δρόμος για την υποβολή αιτήσεων για τα χαμηλότοκα δάνεια σε νέους στο πλαίσιο του προγράμματος «Σπίτι μου» έως το τέλος Μαρτίου, μετά τη δημοσίευση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ), που εξειδικεύει τους όρους και τις προϋποθέσεις του προγράμματος και περιγράφει τη διαδικασία.
Τα βασικότερα σημεία της ΚΥΑ έχουν ως εξής:
Οι πολίτες που πληρούν τις προϋποθέσεις συμμετοχής στο πρόγραμμα, δηλαδή είναι ηλικίας 25-39 ετών κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για το δάνειο, με ετήσιο εισόδημα από 10.000 ευρώ έως το όριο που προβλέπεται για τη χορήγηση επιδόματος θέρμανσης και δεν διαθέτουν ακίνητο κατάλληλο για την κατοικία τους, υποβάλλουν αίτηση, για να κριθεί η κατ’ αρχήν επιλεξιμότητά τους σε κάποια από τις τράπεζες που θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα.
Η διαδικασία
Η αίτηση πρέπει να συνοδεύεται από σειρά δικαιολογητικών για το καθένα από τα κριτήρια επιλεξιμότητας.
Οι τράπεζες ελέγχουν την πλήρωση των προϋποθέσεων (ηλικιακό όριο, εισόδημα, έλλειψη ακινήτου κατάλληλου προς κατοικία) για κάθε αιτούντα.
Εάν αυτές πληρούνται, τότε αξιολογούν την πιστοληπτική ικανότητα του ενδιαφερομένου με βάση τους εσωτερικούς τους κανονισμούς και αποφασίζουν για την προέγκριση ή όχι δανείου και τα κριτήρια πιστοδότησης εντός 60 ημερών από την υποβολή της αίτησης.
Η προέγκριση ισχύει για 60 ημέρες από τη γνωστοποίησή της στον αιτούντα.
Η τράπεζα ενημερώνει τον αιτούντα για την προέγκριση και αυτός, εντός της προθεσμίας των 60 ημερών, οφείλει να γνωστοποιήσει στην τράπεζα το αιτούμενο ποσό δανείου, που δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 150.000 ευρώ, το ακίνητο που προτίθεται να αγοράσει και την τιμή του, που δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 200.000 ευρώ, σύμφωνα με το συμβόλαιο αγοράς και να προσκομίσει τα έγγραφα που απαιτούνται, ώστε η τράπεζα να κάνει τον απαραίτητο έλεγχο.
Αν η προθεσμία παρέλθει άπρακτη, η οικονομική προέγκριση παύει να ισχύει.
Εάν προσκομιστούν εμπρόθεσμα όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά, τότε, σε συνέχεια επικοινωνίας της τράπεζας με την ΕΑΤ, η ΕΑΤ δεσμεύει το ποσό του αιτούμενου δανείου, μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία τελικής έγκρισης ή εν μέρει έγκρισης ή απόρριψης του δανείου από την τράπεζα και εντάσσει τη συγκεκριμένη αίτηση στο πρόγραμμα.
Στη συνέχεια, η τράπεζα διενεργεί νομικό και τεχνικό έλεγχο επί του ακινήτου και γνωστοποιεί τα αποτελέσματα στην ΕΑΤ. Εάν από τον έλεγχο προκύψει ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις ως προς το ακίνητο για τη λήψη δανείου, υποβάλλει στην ΕΑΤ τη σχετική δανειακή σύμβαση. Η ΕΑΤ ελέγχει τα στοιχεία που υποβλήθηκαν και εγκρίνει τη σύμβαση, εκτός και αν:
Α. Ο υποψήφιος δανειολήπτης έχει αιτηθεί δάνειο ή έχει καταρτίσει σύμβαση με άλλη τράπεζα στο πλαίσιο του προγράμματος
ή
Β. Το ποσό που αναγράφεται στη σύμβαση υπερβαίνει το ποσό που είχε δεσμευτεί ή το 90% του συμβολαίου αγοράς
ή
Γ. Τα καταχωρημένα στοιχεία είναι λανθασμένα.
Η υπογραφή σύμβασης με τον τελικό αποδέκτη, η εγγραφή υποθήκης ή προσημείωσης υποθήκης επί του ακινήτου, που θα διασφαλίζει το δάνειο και η εκταμίευση του συνολικού ποσού της σύμβασης πραγματοποιείται εντός έξι μηνών από την έγκριση της ΕΑΤ.
Η παραπάνω προθεσμία παρατείνεται κατά δύο μήνες, αν η αίτηση για εγγραφή υποθήκης ή προσημείωσης έχει υποβληθεί εντός του εξαμήνου.
Εάν οι προθεσμίες αυτές δεν τηρηθούν με υπαιτιότητα του αιτούντος, η αίτηση απορρίπτεται.
Τα δικαιολογητικά
Αναφορικά με τα απαραίτητα δικαιολογητικά, προβλέπεται ότι:
1. Η ηλικία του αιτούντος αποδεικνύεται με πιστοποιητικό γέννησης ή αντίγραφο αστυνομικής ταυτότητας.
2. Η οικογενειακή κατάσταση (σε περίπτωση π.χ. μονογονεϊκής οικογένειας ή οικογένειας πολυτέκνων) αποδεικνύεται με πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης, που έχει εκδοθεί όχι νωρίτερα από έναν μήνα πριν από την υποβολή της αίτησης για χορήγηση δανείου.
Ειδικά, ως προς την απόδειξη της ιδιότητας του μονογονέα, ο αιτών πρέπει να προσκομίσει πρόσθετα δικαιολογητικά κατά περίπτωση (χηρεία, διαζύγιο, λύση συμφώνου συμβίωσης, ανικανότητα του άλλου γονέα για την άσκηση γονικής μέριμνας, υιοθεσία από ένα μόνο γονέα κ.ά.).
3. Για τον προσδιορισμό των εισοδημάτων των αιτούντων χρησιμοποιούνται τα δεδομένα της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων του τελευταίου φορολογικού έτους.
Στην περίπτωση συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης, λαμβάνεται υπόψη το οικογενειακό εισόδημά τους, ανεξαρτήτως εάν υποβάλλουν χωριστές δηλώσεις ή εάν υποβάλλει αίτηση για χορήγηση δανείου ο ένας εκ των δύο. Ως δικαιολογητικά έγγραφα για το στοιχείο αυτό μπορεί να υποβληθεί είτε η δήλωση φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων (Ε1) του τελευταίου φορολογικού έτους, είτε το εκκαθαριστικό σημείωμα / πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου φυσικών προσώπων του τελευταίου φορολογικού έτους.
Αντίστοιχα, σε περίπτωση συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης, τα ως άνω έγγραφα υποβάλλονται και από τους δύο, ανεξαρτήτως εάν υποβάλλουν χωριστές δηλώσεις ή εάν υποβάλλει αίτηση για χορήγηση δανείου ο ένας εκ των δύο.
4. Για τη διαπίστωση ύπαρξης ή μη ακινήτου κατάλληλου για την κατοικία τους, οι αιτούντες υποβάλλουν τη δήλωση στοιχείων ακινήτου (Ε9) του τελευταίου έτους και πιστοποιητικό ενιαίου φόρου ιδιοκτησίας ακινήτων (ΕΝΦΙΑ.) του τελευταίου έτους. Στην περίπτωση συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης, υποβάλλονται και τα αντίστοιχα έγγραφα των συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης, ανεξάρτητα εάν η αίτηση για τη χορήγηση του δανείου υποβάλλεται από κοινού ή από τον έναν εκ των δύο.
Στην περίπτωση που από τα ως άνω δικαιολογητικά προκύπτει η ύπαρξη ακινήτου, για να κριθεί, εάν αυτό είναι κατάλληλο για την κάλυψη των στεγαστικών αναγκών των αιτούντων, λαμβάνονται υπόψη τα ακόλουθα κριτήρια, που πρέπει να πληρούνται σωρευτικά:
Α) Το ακίνητο να έχει εμβαδόν ίσο ή μεγαλύτερο από 50 τ.μ., το οποίο προσαυξάνεται κατά 10 τ.μ. για κάθε μέλος της οικογένειας που συγκατοικεί με τον αιτούντα.
Β) Ο αιτών διαθέτει πλήρη κυριότητα ή επικαρπία επί του ακινήτου κατά ποσοστό άνω του 50%.
Γ) Το ακίνητο βρίσκεται στην ίδια περιφερειακή ενότητα με τον τόπο εργασίας ή άσκησης επαγγέλματος του αιτούντος.
Δ) Το ακίνητο έχει χρήση κατοικίας.
Η υποβολή των δικαιολογητικών συνοδεύεται από υπεύθυνη δήλωση, με την οποία ο αιτών βεβαιώνει ότι τα στοιχεία που δηλώνονται είναι αληθή και πλήρη, τα δικαιολογητικά γνήσια και ότι έχει λάβει γνώση των όρων του προγράμματος, τους οποίους αποδέχεται πλήρως.
Οι τράπεζες έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν πρόσθετα δικαιολογητικά η να διερευνήσουν περαιτέρω την πιστοληπτική ικανότητα του αιτούντος.
Μετά την έγκριση του δανείου και πριν από την εκταμίευσή του, η τράπεζα υποχρεούται να ενημερώσει την ΕΑΤ και τη ΔΥΠΑ για τον έλεγχο που διενήργησε σε σχέση με με την επιλεξιμότητα του δικαιούχου και του προς απόκτηση ακινήτου.